Το σωστό κλάδεμα είναι μια σημαντική υπόθεση για τα ελαιόδεντρα.Ένα καλό κλάδεμα θα μας δώσει γερά δέντρα και πλούσια παραγωγή λαδιού την επόμενη χρονιά, αν φυσικά οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές και δεν έχουμε επιπλέον θέματα με διάφορες ασθένειες...
Αυτή την εποχή καλό θα ήταν να έχουμε ολοκληρώσει τα κλαδέματα των ελιών, πριν αρχίσουν τα δέντρα να σχηματίζουν τα πρώτα τους μπουμπουκάκια.
Οι ελιές κατά τη διάρκεια των κλαδεμάτων μοιάζουν σαν να έχουν πάει...κομμωτήριο.
Στη βάση κάθε δέντρου κείτονται τα περιττά κομμένα κλαδιά και τα δέντρα στέκονται πλέον ανάλαφρα και ...όμορφα.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τρόποι για να κλαδευτεί μια ελιά, ανάλογα βέβαια με την περιοχή που καλλιεργείται και το είδος του δέντρου...επίσης βασικό ρόλο παίζει και η διάθεση του ανθρώπου που κάνει το κλάδεμα του δέντρου.
Ο κλαδευτής-"κομμωτής" είναι αυτός που θα ορίσει το τελικό και οριστικό σχήμα του δέντρου.
Τα διάφορα σχήματα στο κλάδεμα δίνουν και τα ονόματα, έτσι έχουμε το κλάδεμα τύπου ύψιλον, τύπου κύπελλο, τύπου πολυκωνικό ή τύπου σφαίρας.
Θα περιγράψω τα βασικά που γνωρίζω για το κλάδεμα τύπου σφαίρας όπως το έμαθα από την μάνα μου.
Στην οικογένεια μας η "κλαδευτική" γνώση έχει μητριαρχική βάση...
Τα βασικά στοιχεία που χρειάζεται μια ελιά για το κλάδεμα της είναι ...φως, αέρας και συμμετρία.
Απλά πράγματα.
Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε όσο μπορούμε κάθετους βλαστούς-κλαδιά, κόβοντας στα κατάλληλα σημεία για να μην διασταυρώνονται τα κλαδιά μεταξύ τους και έτσι να έχουμε καλύτερο αερισμό και φωτισμό, άρα και καλύτερη ανάπτυξη και παραγωγή καρπού.Επίσης καθαρίζουμε τα κάθετα κλαδιά χαμηλά στη βάση του κορμού τους, ώστε να υπάρχει χώρος να αναπτυχθούν τα μικρότερα κλαδιά, παράλληλα με τα μεγάλα.
Εκτός από τα κάθετα κλαδιά, που στη Μάνη τα ονομάζουμε ..."μουλάρια" υπάρχουν και τα οριζόντια, αυτά τα λέμε ..."ποδαριές" και ουσιαστικά είναι οι βραχίονες, τα μπράτσα της ελιάς, όπου πάνω τους φυτρώνουν τα κάθετα κλαδιά.
Συνήθως κάθε ελιά έχει 3-4 μεγάλα οριζόντια μπράτσα- "ποδαριές", όταν μεγαλώσουν υπερβολικά, τα κόβουμε σε σημείο που υπάρχει άλλο μικρό οριζόντιο κλαδάκι (που θα γίνει πλέον ο συνεχιστής του παλιού) και εξοικονομούμε ξύλα για το...τζάκι.
Η απόληξη κάθε "ποδαριάς" συνήθως είναι καμπύλη ελαφρώς προς τα κάτω και έχει την τάση να απλώνεται προς τα έξω.Βοηθάμε αυτή τη φορά κόβοντας κάθε χρόνο τα μικρά κλαδάκια που πάνε πολύ προς τα κάτω ή αντίστοιχα προς τα πάνω...
Όταν το μπράτσο- ποδαριά έχει πάρει λάθος κατεύθυνση ή θέλουμε να το ανανεώσουμε ή να το μικρύνουμε, βρίσκουμε το πιο βολικό νέο βλαστάρι σε σημείο που να μας επιτρέπει να κόψουμε το παλιό μπράτσο έτσι ώστε το νέο αυτό κλαδάκι να είναι ο συνεχιστής στη θέση του παλιού...
Αυτά τα μικρά οριζόντια κλαδάκια είναι πολύ χρήσιμο να τα καλλιεργούμε παράλληλα με τα μεγάλα οριζόντια, έτσι ώστε να κερδίζουμε χρόνο όταν θα χρειαστεί κάποια στιγμή να κόψουμε το μεγάλο.
Σκοπός είναι να υπάρχει μια συμμετρία στο δέντρο όπου στο σύνολό του να έχει το σχήμα της σφαίρας.
Δημιουργούμε κάθετα "μουλάρια" σε διαφορετικά μεγέθη προσεκτικά μοιρασμένα πάνω στις οριζόντιες "ποδαριές", κάτι σαν τα κεράκια που βρίσκονται πάνω σε μια τούρτα γενεθλίων...
Τα πιο μεγάλα "μουλάρια" κατά προτίμηση να βρίσκονται προς το κέντρο του δέντρου και τα μικρότερα προς τα άκρα.
Κάθε χρόνο θα κόβουμε τα μεγαλύτερα αφήνοντας τα πιο μικρά να αναπτυχθούν για την επόμενη χρονιά, έτσι θα είναι σαν να έχουμε συνέχεια ένα "φυτώριο" παραγωγικών κλαδιών σε εξέλιξη πάνω στο κάθε δέντρο.
Αν τώρα ένα δέντρο έχει πάρει κλίση ή είναι άρρωστο, μπορούμε να καλλιεργήσουμε ένα βλαστάρι στη ρίζα του δέντρου και όταν αυτό μεγαλώσει αρκετά, μπορούμε να κόψουμε το παλιό δέντρο και η παραγωγή να συνεχιστεί κανονικά από το νέο, χωρίς έτσι να έχουμε μεγάλες απώλειες από το χρόνο ανάπτυξής του γιατί το νέο θα μεγαλώσει πολύ πιο γρήγορα μιας και θα έχει το ριζικό σύστημα του παλιού δέντρου.
Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου είναι να υπάρχει μια συμμετρία στα κλαδιά ώστε να περνάει το φως και ο αέρας για να μπορέσει να δέσει ο καρπός.
Μοιάζει το τελικό σχήμα τύπου σφαίρας σαν μια...ομπρέλα.
Ο κορμός είναι η χειρολαβή και το επάνω τμήμα της ομπρέλας είναι τα κλαδιά.
Καλό είναι να αφαιρούμε μικρά τμήματα των κλαδιών ώστε αυτά να γίνονται ...ευάερα και ευήλια...
Επίσης θα πρέπει να διαλέγουμε τα καλύτερα μικρά βλαστάρια, αφαιρώντας τα περιττά, προκειμένου να καλλιεργήσουμε το "φυτώριο" μας πάνω στο δέντρο για να έχουμε στο μέλλον κλαδιά για ...κόψιμο.
Αν τώρα έχουμε ένα σχετικά μεγαλούτσικο κάθετο κλαδί στη άκρη της "ποδαριάς" μπορούμε να το αφήσουμε για μια χρονιά για να πάρουμε ίσως λίγο καρπό παραπάνω, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να το κόψουμε την επόμενη χρονιά, γιατί θα αδυνατίσει το οριζόντιο μπράτσο και το δέντρο μας θα πάρει φορά προς τα επάνω, ενώ εμείς θέλουμε να έχει σχήμα σφαιρικό...
Περιττό πιστεύω να γράψω, ότι κάθε ξερό και άρρωστο κλαδί πάει για κόψιμο, αφήνουμε ότι πιο φρέσκο και εύρωστο έχουμε.
Συνήθως οι ελιές καρποφορούν καλά κάθε δεύτερη χρονιά, τη μια χρονιά λοιπόν κάνουμε πιο εντατικό κλάδεμα κατά την διάρκεια του μαζέματος και την επόμενη χρονιά αρκεί ένα καλό καθάρισμα για να πάρει "ανάσες" το δέντρο.
Τώρα ανάλογα με τα γούστα του κλαδευτή που λέγαμε και πιο πάνω, αυτό το "καθάρισμα " μπορεί να είναι πιο έντονο ή και πιο απαλό...
Όπως στο κουρείο!
Το σίγουρο είναι ότι το κόψιμο θα ανανεώσει το δέντρο και θα έχει πιο ζωηρά και φρέσκα κλαδιά, άρα και πιο πολλές πιθανότητες για να κάνει περισσότερο καρπό.
Ακόμα και αν δεν έχετε κλαδέψει ποτέ ελιά, δεν υπάρχει πρόβλημα, καλύτερα να κόψετε κάτι παραπάνω παρά να μένουν γέρικα κλαδιά, η ελιά πάλι θα μεγαλώσει...
Ο μόνος τρόπος για να μάθεις να κλαδεύεις είναι να ...δοκιμάσεις να κλαδέψεις και αν έχετε αμφιβολία για κάτι, παρατηρήστε το δέντρο από απόσταση, η συμμετρία και η αρμονία της εικόνας θα σας βοηθήσουν να βρείτε τι πρέπει να κοπεί.
Επίσης μια μικρή ελαφριά σκάλα θα βολέψει αφάνταστα για να μην κάνετε τον ...Ταρζάν την ώρα που προσπαθείτε να κλαδέψετε...
Τέλος μερικές οδηγίες για τα πρακτικά του θέματος, απαραίτητα είναι τα γάντια καθώς και τα γυαλιά προστασίας για τα πριονίδια.
Ένα λεπτό κοφτερό πριόνι και ίσως και ένα σκουφάκι ή καπέλο για το κεφάλι.
Αν θέλετε, καλή θα ήταν και μια ...αντηλιακή για το πρόσωπο, γιατί ο ήλιος ακόμα και το χειμώνα είναι αδυσώπητος και εύκολα χαρίζει έντονο ...τροπικό μαύρισμα...τύπου ελαιώνα και δεν υπάρχει λόγος να τρέχουμε σε δερματολόγους.
Φυσικά δεν ξεχνάμε να έχουμε μαζί μας και μπόλικο ...νερό.
Καλά κλαδεματά!
Αυτή την εποχή καλό θα ήταν να έχουμε ολοκληρώσει τα κλαδέματα των ελιών, πριν αρχίσουν τα δέντρα να σχηματίζουν τα πρώτα τους μπουμπουκάκια.
Οι ελιές κατά τη διάρκεια των κλαδεμάτων μοιάζουν σαν να έχουν πάει...κομμωτήριο.
Στη βάση κάθε δέντρου κείτονται τα περιττά κομμένα κλαδιά και τα δέντρα στέκονται πλέον ανάλαφρα και ...όμορφα.
Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τρόποι για να κλαδευτεί μια ελιά, ανάλογα βέβαια με την περιοχή που καλλιεργείται και το είδος του δέντρου...επίσης βασικό ρόλο παίζει και η διάθεση του ανθρώπου που κάνει το κλάδεμα του δέντρου.
Ο κλαδευτής-"κομμωτής" είναι αυτός που θα ορίσει το τελικό και οριστικό σχήμα του δέντρου.
Τα διάφορα σχήματα στο κλάδεμα δίνουν και τα ονόματα, έτσι έχουμε το κλάδεμα τύπου ύψιλον, τύπου κύπελλο, τύπου πολυκωνικό ή τύπου σφαίρας.
Θα περιγράψω τα βασικά που γνωρίζω για το κλάδεμα τύπου σφαίρας όπως το έμαθα από την μάνα μου.
Στην οικογένεια μας η "κλαδευτική" γνώση έχει μητριαρχική βάση...
Τα βασικά στοιχεία που χρειάζεται μια ελιά για το κλάδεμα της είναι ...φως, αέρας και συμμετρία.
Απλά πράγματα.
Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε όσο μπορούμε κάθετους βλαστούς-κλαδιά, κόβοντας στα κατάλληλα σημεία για να μην διασταυρώνονται τα κλαδιά μεταξύ τους και έτσι να έχουμε καλύτερο αερισμό και φωτισμό, άρα και καλύτερη ανάπτυξη και παραγωγή καρπού.Επίσης καθαρίζουμε τα κάθετα κλαδιά χαμηλά στη βάση του κορμού τους, ώστε να υπάρχει χώρος να αναπτυχθούν τα μικρότερα κλαδιά, παράλληλα με τα μεγάλα.
Εκτός από τα κάθετα κλαδιά, που στη Μάνη τα ονομάζουμε ..."μουλάρια" υπάρχουν και τα οριζόντια, αυτά τα λέμε ..."ποδαριές" και ουσιαστικά είναι οι βραχίονες, τα μπράτσα της ελιάς, όπου πάνω τους φυτρώνουν τα κάθετα κλαδιά.
Συνήθως κάθε ελιά έχει 3-4 μεγάλα οριζόντια μπράτσα- "ποδαριές", όταν μεγαλώσουν υπερβολικά, τα κόβουμε σε σημείο που υπάρχει άλλο μικρό οριζόντιο κλαδάκι (που θα γίνει πλέον ο συνεχιστής του παλιού) και εξοικονομούμε ξύλα για το...τζάκι.
Η απόληξη κάθε "ποδαριάς" συνήθως είναι καμπύλη ελαφρώς προς τα κάτω και έχει την τάση να απλώνεται προς τα έξω.Βοηθάμε αυτή τη φορά κόβοντας κάθε χρόνο τα μικρά κλαδάκια που πάνε πολύ προς τα κάτω ή αντίστοιχα προς τα πάνω...
Όταν το μπράτσο- ποδαριά έχει πάρει λάθος κατεύθυνση ή θέλουμε να το ανανεώσουμε ή να το μικρύνουμε, βρίσκουμε το πιο βολικό νέο βλαστάρι σε σημείο που να μας επιτρέπει να κόψουμε το παλιό μπράτσο έτσι ώστε το νέο αυτό κλαδάκι να είναι ο συνεχιστής στη θέση του παλιού...
Αυτά τα μικρά οριζόντια κλαδάκια είναι πολύ χρήσιμο να τα καλλιεργούμε παράλληλα με τα μεγάλα οριζόντια, έτσι ώστε να κερδίζουμε χρόνο όταν θα χρειαστεί κάποια στιγμή να κόψουμε το μεγάλο.
Σκοπός είναι να υπάρχει μια συμμετρία στο δέντρο όπου στο σύνολό του να έχει το σχήμα της σφαίρας.
Δημιουργούμε κάθετα "μουλάρια" σε διαφορετικά μεγέθη προσεκτικά μοιρασμένα πάνω στις οριζόντιες "ποδαριές", κάτι σαν τα κεράκια που βρίσκονται πάνω σε μια τούρτα γενεθλίων...
Τα πιο μεγάλα "μουλάρια" κατά προτίμηση να βρίσκονται προς το κέντρο του δέντρου και τα μικρότερα προς τα άκρα.
Κάθε χρόνο θα κόβουμε τα μεγαλύτερα αφήνοντας τα πιο μικρά να αναπτυχθούν για την επόμενη χρονιά, έτσι θα είναι σαν να έχουμε συνέχεια ένα "φυτώριο" παραγωγικών κλαδιών σε εξέλιξη πάνω στο κάθε δέντρο.
Αν τώρα ένα δέντρο έχει πάρει κλίση ή είναι άρρωστο, μπορούμε να καλλιεργήσουμε ένα βλαστάρι στη ρίζα του δέντρου και όταν αυτό μεγαλώσει αρκετά, μπορούμε να κόψουμε το παλιό δέντρο και η παραγωγή να συνεχιστεί κανονικά από το νέο, χωρίς έτσι να έχουμε μεγάλες απώλειες από το χρόνο ανάπτυξής του γιατί το νέο θα μεγαλώσει πολύ πιο γρήγορα μιας και θα έχει το ριζικό σύστημα του παλιού δέντρου.
Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου είναι να υπάρχει μια συμμετρία στα κλαδιά ώστε να περνάει το φως και ο αέρας για να μπορέσει να δέσει ο καρπός.
Μοιάζει το τελικό σχήμα τύπου σφαίρας σαν μια...ομπρέλα.
Ο κορμός είναι η χειρολαβή και το επάνω τμήμα της ομπρέλας είναι τα κλαδιά.
Καλό είναι να αφαιρούμε μικρά τμήματα των κλαδιών ώστε αυτά να γίνονται ...ευάερα και ευήλια...
Επίσης θα πρέπει να διαλέγουμε τα καλύτερα μικρά βλαστάρια, αφαιρώντας τα περιττά, προκειμένου να καλλιεργήσουμε το "φυτώριο" μας πάνω στο δέντρο για να έχουμε στο μέλλον κλαδιά για ...κόψιμο.
Αν τώρα έχουμε ένα σχετικά μεγαλούτσικο κάθετο κλαδί στη άκρη της "ποδαριάς" μπορούμε να το αφήσουμε για μια χρονιά για να πάρουμε ίσως λίγο καρπό παραπάνω, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να το κόψουμε την επόμενη χρονιά, γιατί θα αδυνατίσει το οριζόντιο μπράτσο και το δέντρο μας θα πάρει φορά προς τα επάνω, ενώ εμείς θέλουμε να έχει σχήμα σφαιρικό...
Περιττό πιστεύω να γράψω, ότι κάθε ξερό και άρρωστο κλαδί πάει για κόψιμο, αφήνουμε ότι πιο φρέσκο και εύρωστο έχουμε.
Συνήθως οι ελιές καρποφορούν καλά κάθε δεύτερη χρονιά, τη μια χρονιά λοιπόν κάνουμε πιο εντατικό κλάδεμα κατά την διάρκεια του μαζέματος και την επόμενη χρονιά αρκεί ένα καλό καθάρισμα για να πάρει "ανάσες" το δέντρο.
Τώρα ανάλογα με τα γούστα του κλαδευτή που λέγαμε και πιο πάνω, αυτό το "καθάρισμα " μπορεί να είναι πιο έντονο ή και πιο απαλό...
Όπως στο κουρείο!
Το σίγουρο είναι ότι το κόψιμο θα ανανεώσει το δέντρο και θα έχει πιο ζωηρά και φρέσκα κλαδιά, άρα και πιο πολλές πιθανότητες για να κάνει περισσότερο καρπό.
Ακόμα και αν δεν έχετε κλαδέψει ποτέ ελιά, δεν υπάρχει πρόβλημα, καλύτερα να κόψετε κάτι παραπάνω παρά να μένουν γέρικα κλαδιά, η ελιά πάλι θα μεγαλώσει...
Ο μόνος τρόπος για να μάθεις να κλαδεύεις είναι να ...δοκιμάσεις να κλαδέψεις και αν έχετε αμφιβολία για κάτι, παρατηρήστε το δέντρο από απόσταση, η συμμετρία και η αρμονία της εικόνας θα σας βοηθήσουν να βρείτε τι πρέπει να κοπεί.
Επίσης μια μικρή ελαφριά σκάλα θα βολέψει αφάνταστα για να μην κάνετε τον ...Ταρζάν την ώρα που προσπαθείτε να κλαδέψετε...
Τέλος μερικές οδηγίες για τα πρακτικά του θέματος, απαραίτητα είναι τα γάντια καθώς και τα γυαλιά προστασίας για τα πριονίδια.
Ένα λεπτό κοφτερό πριόνι και ίσως και ένα σκουφάκι ή καπέλο για το κεφάλι.
Αν θέλετε, καλή θα ήταν και μια ...αντηλιακή για το πρόσωπο, γιατί ο ήλιος ακόμα και το χειμώνα είναι αδυσώπητος και εύκολα χαρίζει έντονο ...τροπικό μαύρισμα...τύπου ελαιώνα και δεν υπάρχει λόγος να τρέχουμε σε δερματολόγους.
Φυσικά δεν ξεχνάμε να έχουμε μαζί μας και μπόλικο ...νερό.
Καλά κλαδεματά!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου